Czy cukier szkodzi? Oczywiście! I to na wielu płaszczyznach naszego zdrowia – zarówno w aspekcie odporności i działania innych układów jak i emocji. A o nadwadze i otyłości to wspominać już nie trzeba. Dlaczego tak jest? I czym zastąpić cukier? Postaram się dziś troszkę Wam przybliżyć ten słodki, a może jednak gorzki temat.

Czym jest cukier i jaką ma rolę w organizmie?

Nie wchodząc w tajniki chemii, a mając na uwadze tylko kwestie spożywcze, cukier (rafinowany, trzcinowy) czyli sacharoza (połączona glukoza i fruktoza) należy do grupy węglowodanów prostych (cukry proste i dwucukry). Jest to produkt nie tylko otrzymywany przez człowieka w procesach produkcji przemysłowej, ale występujący naturalnie w w wielu produktach żywnościowych. Cukry takie laktoza, galaktoza (z mleka i produktów mlecznych), maltoza (ze zbóż) stanowią naturalny element pożywienia. My jednak skupimy się dziś na sacharozie, która niestety pustoszy nasze organizmy. I portfele.

Rola cukru w organizmie ogranicza się tylko do jednej funkcji: dostarczeniu energii. Cukry proste i dwucukry bardzo szybko wchłaniają się w organizmie, dzięki czemu następuje gwałtowny skok stężenia glukozy w krwi. Odpowiedzią jest wydzielenie insuliny odpowiedzialnej za wychwytywanie glukozy i jej transport do komórek. Ponieważ dzieje się to szybko, to tak samo jak w ekspresowym tempie poczuliśmy sytość, tak ekspresowo poczujemy głód. A takie wahania sprzyjają rozwojowi insulinooporności, która często prowadzi do rozwinięcia się cukrzycy typu 2.

Natomiast gdy węglowodany (złożone) uwalniają się długo, stężenie glukozy we krwi jest na stosunkowo równym poziomie. Pozwala to na kontroli ośrodka głodu i sytości.

Cukier szkodzi

 Utarło się, że wszystkie węglowodany to cukier, więc musimy je ograniczać. A to nieprawda. Otóż pamiętajmy, że ograniczyć mamy głównie węglowodany proste (wg WHO do 10% wartości energetycznej diety). A węglowodany złożone są jak najbardziej mile widziane. Są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania mózgu, mięśni i innych komórek. Jednak cukry proste też są nam niezbędne. Glukoza (ok. 140 g dziennie) jest głównym paliwem dla mózgu i innych organów, tkanek, więc musimy ją spożywać. Dopiero jej nadmiar może być szkodliwy. Zbyt duże spożycie cukru może powodować liczne choroby i dolegliwości, np.:
  • Hiperglikemię
  • Nadpobudliwość
  • Kłopoty z zasypianiem
  • Insulinooporność
  • Cukrzycę typu 2
  • Glukozurię (glukoza w moczu)
  • Próchnicę i choroby dziąseł
  • Miażdżycę
  • Nadwagę i otyłość
  • Kłopoty z pamięcią i koncentracją
  • Obniżenie odporności

Należy też pamiętać, że od cukru można się uzależnić. I nawet jeśli nas to nie dotyczy, warto wiedzieć, że jego spożycie wpływa na nasz stan emocjonalny: nadmierna pobudliwość, rozdrażnienia, wahania nastroju. Te białe kryształki mogą być za to odpowiedzialne. Czy warto? Zdecydowanie nie!

 O tym jak ograniczyć cukier, jakie są jego zdrowsze zamienniki przeczytacie w następnym wpisie!