Duże zainteresowanie pożywieniem wysokobiałkowym (szczególnie wśród sportowców) i idące za tym wyokie spożycie białka roślinnego i zwierzęcego powoduje nasilone powstawanie mocznika, który działając moczopędnie wypłukuje wapń z organizmu. Niedobór wapnia osłabia nie tylko kości, ale także negatywnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego i serca. Ponadto nadmierne nasycenie ciała kwasem moczowym osłabia pracę nerek, co może prowadzić do powstania artretyzmu, inaczej znanego jako dna moczanowa, bądź kamieni nerkowych. Aby uniknąć postępu choroby kluczowa jest dieta.
Kwas moczowy, nie będąc w stanie rozpuścić się w krwi, krystalizuje się i odkłada w stawach oraz tkankach okołostawowych, powodując ból i obrzęki. Przy tym schorzeniu, kluczowe znaczenie ma codzienna dieta – przede wszystkim należy spożywać pokarmy alkalizujące i przeciwzapalne oraz zmniejszyć ilość przyjmowanych puryn.
Nie tylko ci, którzy odczuwają ból w stawach powinni zwrócić uwagę na poziom kwasu moczowego. Do tej grupy należy włączyć wszystkich, którzy:
- jedzą na co dzień dużo produktów białkowych (mięso, nabiał, jaja) kosztem warzyw i owoców
- chorują na cukrzycę (II), łuszczycę, nadciśnienie tętnicze
- mają nadwagę lub byli na dietach głodówkowych
Główną zasadą w diecie w dnie moczanowej jest ilość białka (dieta niskobiałkowa), o wysokości której powinien zadecydować lekarz. A jeśli lekarz, poza receptą, nie daje żadnych wskazówek, to czas najwyższy zmienić specjalistę.
W podstawowych zaleceniach dietetycznych przy podwyższonej wartości kwasu moczowego należy uwzględnić:
- małe, regularne posiłki
- ilość płynów dziennie – minimum 2 l (i to ani kawa, ani mocna herbata!)
- ograniczenie soli (max. 3g soli dziennie na dosolenie)
- spożywanie dużej ilości warzyw (i owoców)
- wybór wyłącznie chudego mięsa, a najlepiej stopniowe wykluczenie
- eliminację słodyczy
Ponadto, białkowy posiłek należy zawsze spożywać z węglowodanami, dzięki czemu białko zostanie wykorzystane do celów budulcowych, a nie jako źródło energii. To węglowodany powinny stanowić 55-70% wartości energetycznej diety. Żeby uniknąć zatrzymywania kwasu moczowego w organizmie, warto ostatni posiłek spożyć na 3-4h przed snem.
Dna moczanowa – w co powinna obfitować dieta?
Przede wszystkim w warzywa:
papryka, bakłażany, pomidory, cukinia, kalafior, brokuły, kapusta (biała, kiszona), cykoria,
rzodkiewka, buraki, ziemniaki, marchew, seler, cebula, sałaty, szparagi
oraz świeże zioła: bazylia, natka pietruszki, koperek
Także owoce (w proporcji 4 porcje warzyw, 1 owoców):
jabłka, gruszki, wiśnie, czereśnie, kiwi, ananas, truskawki, maliny, agrest, pomarańcze,
a także: orzechy, ziarna, siemię lniane
Ponadto warto wprowadzić pełnoziarniste kasze, ryże, makarony.
Do diety należy włączyć także jaja, mleko, nabiał. A źródłem białka powinny być chude ryby (dorsz, morszczuk, mintaj, sandacz, szczupak, tołpyga, tuńczyk, troć, sieja sielawa, pstrąg), rzadziej drób, indyk.
Do produktów, z którymi należy się pożegnać zaliczymy:
- podroby: wątróbka, nerki, serca
- przetwory rybne(w tym galarety), tłuste, wędzone ryby oraz owoce morza
- konserwy, parówki, kiełbasy, frankfurterki, kaszanki
- wieprzowina, wołowina; wywary mięsne
- żółte sery, sery pleśniowe
- ostre przyprawy
- produkty zawierające cukier, syrop glukozowo-fruktozowy oraz alkohol
Jeśli jednak na talerzu wyląduje coś niewskazanego, to nie zarzucajmy całej diety i nie odpuszczajmy – spróbujmy po prostu zneutralizować to większym spożyciem wskazanych produktów.
Wiemy, że nieodłącznym elementem każdej diety jest aktywność fizyczna. Przy dnie moczanowej należy codziennie włączyć ruch do planu dnia. Warto spacerować, pływać bądź gimnastykować się ok. 30 min.
Normy kwasu moczowego:
- kobiety: do 5,5 mg w 100 ml
- mężczyźni: do 6,4 mg w 100 ml
P. Pitchford “Odżywianie dla zdrowia”
K. Kokurewicz “Dna moczanowa”
Foto: pixabay.com