Jarmuż (Brassica oleracea L. var. sabellica L.)
–odmiana botaniczna kapusty warzywnej, należąca do rodziny kapustowatych. Uprawiana w Europie od ponad 2 tysięcy lat. Jedna z najstarszych odmian użytkowych tego gatunku, zyskująca z każdym rokiem więcej zwolenników. Coraz modniejsze, popularniejsze, łatwiej dostępne warzywo, które częściej znajduje się na naszej liście zakupów, a co za tym idzie w naszym codziennym jadłospisie znajduje swoje miejsce.
Jest to warzywo zdecydowanie warte uwagi, śmielibyśmy rzec, że jedno z najzdrowszych warzyw na świecie!
Z resztą zerkając okiem na nasze pola, znaczną ich część stanowią właśnie różne jego odmiany. Po prostu, nie ukrywając kochamy go
Młodziutkie liście jarmużu.
Trzeba być nie lada „mocnym” aby podjadać go samego na surowo siedząc przy komputerze czy relaksując się w ogrodzie, choć czasem nam się to zdarza, gdyż zdajemy sobie sprawę jak cennym jest pożywieniem. To zielone, o twardych i karbowanych liściach można wykorzystać na wiele sposobów, lecz aby najlepiej skorzystać z jego cennych właściwości, musimy spożywać go na surowo!
Szaleje on w środowisku ludzi odżywiających się zdrowo oraz mocno ceniony jest u osób spożywających wyłącznie produkty pochodzenia roślinnego. Charakteryzuje się wyrazistym smakiem, lekko pikantnym, słodkim z lekką nutką goryczy.
Na surowo możemy wycisnąć z niego sok, dodać do ulubionego szejka/koktajlu, stworzyć z niego pesto/sos czy pastę, wzbogacić nim sałatkę czy podać jako dodatek do obiadu uprzednio masując go oliwą, czosnkiem i cytryną. Do sałatek najlepiej wybierać mniejsze, młodziutkie, delikatne liście.
*(Po wyciśnięciu jakiegokolwiek soku z ekologicznego warzywka, zostaje pulpa, której nie wyrzucajmy, idealnie nadaje się ona do kotletów/pasztetów i tp!)
Na ciepło jarmuż praktycznie pasuje to wszystkiego. Zupy, zapiekanki, dania główne mogą być z jego udziałem. Wiemy, że jakakolwiek obróbka termiczna zmniejsza jego wartości odżywcze. Dużą popularnością cieszą się chipsy jarmużowe, o których zapewne słyszeliście
Mrożony możemy wykorzystać do koktajli lub dodać do ulubionych lodów typu „homemade”. Ujemna temperatura powoduje zanik goryczki i wytworzenie cukrów, której nadają mu słodkawy posmak. Po pierwszych przymrozkach zdecydowanie bardziej przypadnie Wam do gustu. Dość popularnym zabiegiem jest mycie i mrożenie liści przed spożyciem.
To od strony kulinarnej, lecz teraz nie czas na przepisy z jego udziałem. Skupimy się zaś nad pytaniem:
Dlaczego jest najzdrowszym warzywem na świecie?
Dlaczego o nim tak głośno ostatnimi czasy?
Zalet jest naprawdę sporo, lecz istnieje jedna wada: jarmuż zawiera szczawiany, stąd muszą zachować ostrożność osoby cierpiące na kamienie nerkowe lub mające predyspozycje do ich powstawania. Również osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe powinny wziąć pod uwagę sporą ilość witaminy K w jarmużu.
- Wapń. Przy czym nie zapominajmy o jednoczesnej suplementacji witaminy D i K2.
- Potas – reguluje ciśnienie krwi oraz wpływa na kurczliwość mięśnia sercowego.
- Witamina A, C i K oraz karotenoidy: beta-karoten, luteina, zeaksantyna. Silnie przeciwutleniacze, hamujące procesy oksydacyjne oraz zapobiegają przed rozwojem raka jamy ustnej, krtani, przełyku i pęcherza moczowego. Zaś luteina z zeaksantyną zapobiegają zwyrodnieniu plamki żółtej
- Sulforafan – związek znany z przeciwzapalnych i przeciwnowotworowych właściwości brokułów. Panaceum na raka płuc, raka jelita grubego i gruczołu krokowego. Działa przeciw kancerogenne zarówno na etapie powstawania jak i rozwijania się nowotworu.
- Indole – hamują wydzielanie aktywnych estrogenów, przez co chronią przed rakiem piersi. Dzięki nim nasze komórki mają zdolność do samo naprawy uszkodzonego DNA. Ponadto przyśpiesza on detoksykację związków kancerogennych i pobudza proces apoptozy chorych komórek.
- Żelazo – odpowiednia podaż tego pierwiastka zapewnia prawidłowy transport tlenu do tkanek.
- Kwercetyna i kwasy Omega-3 – działają przeciwalergicznie i przeciwzapalnie.
- Błonnik – obniży poziom cholesterolu, poprawi perystaltykę jelit.
- Bogactwo fitoskładników zwiększających aktywność komórek odpornościowych organizmu.
- Niskoenergetyczny – korzystnie w diecie redukcyjnej.
Wartość odżywcza w 100g jarmużu (*wg USDA National Nutrient Database):
Ze względu na skład aminokwasowy nazywany „nową wołowiną”
Niestety większość upraw jarmużu jest traktowana sporą ilością pestycydów stąd starajcie się wybierać organiczny jarmuż.
Łatwy w hodowli, wytrwały.. jest zdrowotną potęgą!!
Jego kwiatki są jak najbardziej jadalne!
Zespół Farmy Świętokrzyskiej
